Trudny do zdiagnozowania i leczenia, zespół przewlekłego zmęczenia dotyka coraz więcej ludzi. Charakteryzuje się trwałym zmęczeniem, które trwa co najmniej sześć miesięcy, niezależnie od liczby godzin odpoczynku w ciągu nocy.
Dokładne przyczyny choroby nie są obecnie znane, ale badacze twierdzą, że dotyka ona ludzi w każdym wieku, szczególnie kobiety. Diagnoza jest trudna, a leczenie nie zawsze jest skuteczne. Jak rozpoznać zespół przewlekłego zmęczenia?
Chroniczne zmęczenie
W przypadku zespołu przewlekłego zmęczenia nie jest to jedynie spadek energii, jaki można odczuć po pracowitym tygodniu, ale głębokie i uporczywe zmęczenie. Codzienne funkcjonowanie staje się męczące, wymaga nie lada wysiłku. Taki stan zdrowia często prowadzi do nieefektywnej pracy zawodowej chorego.
Często zdarza się, że osoba cierpiąca na chroniczne zmęczenie jest bardziej zmęczona i osłabiona rano po przebudzeniu, niż przed pójściem spać. Najmniejsza czynność, nawet ta, która nie wymaga dużego wysiłku, staje się wyczerpująca, a odpoczynek nigdy nie wystarcza, aby zregenerować siły. Zdarza się, że tak proste czynności jak wstawanie do zmywania naczyń może spowodować omdlenie. Objawy mają tendencję do narastania wraz ze stresem.
Problemy ze snem
Paradoksalnie, podczas gdy zmęczona osoba chce odpocząć, nie może zasnąć, a gdy już uda się zasnąć, sen jest płytki. Różnego typu zaburzenia snu są najczęstszą przyczyną ciągłego zmęczenia i senności w ciągu dnia. Bezsenność wiąże się z utrudnionym zasypianiem, pobudkami w ciągu nocy lub przedwczesnym budzeniem się i niemożnością ponownego zaśnięcia. Czas snu ulega znacznemu skróceniu, więc ciągłe zmęczenie i senność będą naturalną konsekwencją tego stanu. I nawet kiedy chorzy zostają w łóżku przez 12 godzin, budzą się zmęczeni.
Problemy z koncentracją i pamięcią
Niektórzy ludzie mają problemy z koncentracją i pamięcią, co może prowadzić do uczucia dezorientacji. Szybkość transmisji informacji w mózgu wydaje się być wolniejsza, a skupienie się na czymś staje się bardzo trudne. Pamięć krótkoterminowa może nie zachować wszystkiego. Przeciążony umysł przestaje pracować prawidłowo i pojawiają się zaburzenia, pogłębia się zmęczenie i stres, które mogą powodować poczucie izolacji.
Somatyczne objawy przewlekłego zmęczenia
W zależności od osoby, choroba może objawiać się jako szereg objawów o różnym stopniu nasilenia, takich jak ból stawów, powiększenie węzłów chłonnych (zwłaszcza szyjnych i pachowych), stany podgorączkowe, spadek libido, infekcje czy alergie. Ciągłemu zmęczeniu może towarzyszyć ból głowy i ból gardła. Częste pojawiają się dolegliwości ze strony układu pokarmowego – zaburzenia odżywiania, nudności, wzdęcia, biegunki, zaparcia. Każda dolegliwość wpływa na codzienną aktywność, znacząco obniżając efektywność działania i komfort życia.
Stan przedcukrzycowy
61% chorych ze świeżo rozpoznaną cukrzycą odczuwa chroniczne zmęczenie. Utrzymujące się wysokie stężenie glukozy, której organizm nie potrafi wykorzystać do pracy, objawia się zmęczeniem i nadmierną sennością. To wina braku lub niedostatecznej ilości insuliny, która transportuje glukozę z krwi do komórek. Jeśli komórki zostają pozbawione źródła energii, nie mogą prawidłowo funkcjonować. Stan ciągłego zmęczenia może wpływać na wahania nastroju, które z czasem utrudniają wykonywanie codziennych czynności.
Zaburzenia pracy tarczycy
Zmęczenie występujące przy niedoczynności tarczycy może nie mieć związku z brakiem snu czy intensywnym wysiłkiem fizycznym lub psychicznym. Zmniejszenie metabolizmu mięśni, zwolnienie pracy serca oraz zwolnienie pracy mózgu prowadzą do zmniejszenia zdolności wysiłkowych. Pojawia się ogólne osłabienie, zwiększona męczliwość, osoba, która do tej pory bez trudu wykonywała domowe prace, nagle lub stopniowo traci dotychczasową werwę i często nie ma sił na dokończenie najprostszych prac domowych.
Obowiązkowa konsultacja ze specjalistą
Jeśli zmęczenie utrzymuje się przez minimum 6 miesięcy, nie jest spowodowane jakimś wysiłkiem czy dużą ilością obowiązków, koniecznie trzeba ten stan skonsultować z lekarzem, który zleci odpowiednie badania i skieruje do odpowiedniego specjalisty.