Według badań na bezsenność cierpi w Polsce około 50 proc. osób, a zaburzenie to jest szczególnie nasilone u seniorów, zwłaszcza kobiet. Niestety problem ten wpływa negatywnie nie tylko na życie codzienne, ale również odbija się na zdrowiu długoterminowo, zwiększając ryzyko zachorowania na choroby przewlekłe. Jakie są główne przyczyny bezsenności i jak przebiega jej leczenie?
Definicja bezsenności
Bezsenność to zaburzenie objawiające się trudnościami z zasypianiem, utrzymaniem snu oraz zbyt krótkim czasem jego trwania. W przypadku tego ostatniego parametru, zbyt krótki sen to poniżej 6 godzin, przy czym jest również niewielki odsetek osób, którym taka ilość całkowicie wystarcza, aby móc funkcjonować prawidłowo.
Jeśli tego typu problemy utrzymują się przez okres powyżej miesiąca, wówczas mówi się o bezsenności przewlekłej, która może wynikać m.in. z dolegliwości chorobowych.
Najczęstsze przyczyny bezsenności
Wskazanie przyczyn bezsenności jest oczywiście kluczowe, by wdrożyć leczenie. Wskazuje się, że w ostatnich dekadach jedną z głównych przyczyn jest nadmierny stres, który przede wszystkim utrudnia zaśnięcie. Wynika to z faktu, że osoba zestresowana bardzo często rozmyśla nad swoimi problemami w łóżku i nie jest w stanie uspokoić myśli na tyle, aby zasnąć w optymalnym czasie.
Inne przyczyny bezsenności to również depresja oraz zaburzenia lękowe, a także przewlekłe stany zapalne toczące się w organizmie, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, czy choroby narządu ruchu.
Problem ten bardzo często dotyka również osób pracujących w systemie zmianowym, kobiet w ciąży oraz osób starszych.
Długofalowe skutki bezsenności
Bezsenność to nie tylko problemy z koncentracją, czy nadmierna irytacja po nieprzespanej nocy. To również długoterminowe skutki oddziałujące na stan całego organizmu. Jednym ze skutków przewlekłej bezsenności jest m.in. tycie. Z badania przeprowadzonego w 2004 roku wynika, że osoby śpiące mniej niż 6 godzin na dobę, mają o 30 proc. większe prawdopodobieństwo zachorowania na otyłość, aniżeli śpiący od 7 do 9 godzin.
Bezsenność koreluje również z wieloma chorobami przewlekłymi takimi jak nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca, dodatkowo zwiększa ryzyko zawału serca oraz udaru. Skutkiem bezsenności jest też spadek libido i to zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn.
Diagnostyka bezsenności
Podstawą w diagnostyce bezsenności jest pogłębiony wywiad z lekarzem. Na podstawie informacji o trybie życie, przebytych lub bieżących chorobach oraz przyjmowanych lekach, w wielu przypadkach można rozpoznać przyczyny tego problemu. Aby ułatwić proces rozpoznania pacjent powinien jednak prowadzić dziennik snu, który w wielu sytuacjach może pomóc wskazać, kiedy problem się nasila.
Przy diagnostyce bezsenności często niezbędna jest również pomoc psychiatry. Wynika to z faktu, że zaburzenie to niejednokrotnie koreluje z zaburzeniami lękowymi oraz depresją i w takich sytuacjach konieczne jest całościowe podejście do problemu.
Pacjenci mający utrudniony kontakt z lekarzami mogą skorzystać z konsultacji online realizowanych za pomocą wideokonferencji, rozmów telefonicznych lub czatów. Służy do tego platforma telemedyczna haloDoctor.pl, poprzez którą działają lekarze ponad 40 różnych specjalizacji.
Przebieg leczenia bezsenności
Proces leczenia bezsenności uzależniony jest od jej przyczyn. Obecnie za bardzo skuteczną uznaje się terapię poznawczo-behawioralną, która za podstawę uznaje właściwą higienę snu. Oznacza to, że aby zwiększyć szanse na regenerujący sen, powinno się wprowadzić odpowiednią rutynę opartą o kilka kroków. Kluczowe jest przede wszystkim unikanie korzystania z urządzeń elektronicznych na co najmniej godzinę przed snem, a także wstawanie o możliwie tej samej porze.
Wspomagające może być dodatkowo farmakologiczne leczenie bezsenności obejmujące przyjmowanie leków nasennych. Wyróżnia się tutaj kilka grup preparatów, od uspokajających, przez przeciwdepresyjne, aż po przeciwpsychotyczne. Oczywiście są one przepisywane na e-Receptę, dlatego też by móc z nich korzystać, niezbędna jest konsultacja lekarska.
Działanie wspomagające mogą mieć preparaty bez recepty na bazie ziół, przy czym jeśli osoba cierpiąca na bezsenność przyjmuje różnego rodzaju leki, również na inne dolegliwości, powinna skonsultować ich przyjmowanie ze specjalistą. Może to zrobić również online, za pomocą wygodnej rozmowy z lekarzem.
Przeciwdziałanie bezsenności
Osoba mająca problemy ze snem powinna bardzo dokładnie przyjrzeć się swojemu życiu codziennemu oraz nawykom związanym ze snem. Może bowiem okazać się, że wynikają one w dużej mierze z nieoptymalnych przyzwyczajeń w tym zakresie, które utrudniają zaśnięcie. Co więc robić, aby zminimalizować ryzyko bezsenności?
- Unikać drzemek w ciągu dnia.
- Rezygnować z aktywności fizycznej na 3 godziny przed pójściem spać.
- Rezygnować z ciężkostrawnych posiłków przed snem.
- Unikać zasypiania na siłę.
- Unikać przed snem alkoholu oraz papierosów.
Pomocnym nawykiem jest również takie zaaranżowanie sypialni, aby kojarzyła się ona przede wszystkim z odpoczynkiem i regeneracją. Zaleca się więc zamontowanie przygaszonego źródła światła, zakup wygodnego materaca, a także unikanie w sypialni pracy. Przed snem zawsze warto też dodatkowo przewietrzyć pomieszczenie, również w miesiącach zimowych.
Bezsenność to problem naszych czasów, lekarze jednak coraz częściej wiedzą, z czego ona wynika oraz jak jej przeciwdziałać. Ważne są przede wszystkim codzienne przyzwyczajenia związane z higieną snu, a także ogólnie zdrowy tryb życia zwiększający szanse na regenerujący sen. Pacjenci potrzebujący dodatkowych porad w zakresie walki z bezsennością mogą skorzystać też z wygodnych konsultacji online poprzez stronę haloDoctor.pl.