Depresja jest chorobą, która charakteryzuje się m.in. ogromnym smutkiem, poczuciem beznadziejności (nastrój depresyjny), utratą motywacji i zdolności do podejmowania decyzji, obniżonym odczuwaniem przyjemności, zaburzeniami jedzenia i snu, chorobliwymi myślami. Występuje w okresach przygnębienia, które mogą trwać tygodniami, miesiącami, a nawet latami. W zależności od intensywności objawów, depresja jest klasyfikowana jako:
- łagodna,
- umiarkowana
- poważna (ciężka).
Depresja wpływa na nastrój, myśli i zachowanie, ale także na ciało. Somatyzacje mogą objawiać się w ciele jako bóle pleców, brzucha, głowy; to również wyjaśnia, dlaczego osoba cierpiąca na depresję może być bardziej podatna na przeziębienia i inne infekcje, ponieważ jej system odpornościowy jest osłabiony.
A może jednak przygnębienie?
Termin "depresja", który jeszcze niedawno stanowił tabu, jest często nadużywany w potocznym rozumieniu jako określenie nieuniknionych okresów smutku, znudzenia i melancholii, których każdy doświadcza w takim czy innym czasie, a które nie są chorobą. Smutek po stracie bliskiej osoby lub poczucie porażki w przypadku problemów w pracy jest normalne. Ale jeśli te nastroje powtarzają się codziennie bez konkretnego powodu lub utrzymują się przez długi czas nawet przy możliwej do zidentyfikowania przyczynie, może to być depresja. Depresja jest w istocie chorobą przewlekłą, która spełnia określone kryteria diagnostyczne.
Smutek to emocja, która odzwierciedla ból emocjonalny związany z uczuciem rozpaczy, żalu, bezradności i rozczarowania lub charakteryzujący się takimi uczuciami. Może się to objawiać płaczem, utratą apetytu lub utratą sił witalnych. Uczucie smutku, nawet jeśli nie jest związane z depresją, może prowadzić do zachowań ryzykownych dla danej osoby, takich jak:
- zażywanie narkotyków lub alkoholu
- izolacja społeczna i samotność
- bezczynność lub zwlekanie
- zmniejszenie apetytu
- senność
Oprócz smutku, osoba w depresji ma negatywne i dewaluujące myśli: "Jestem naprawdę zły", "Nigdy mi się nie uda", "Nienawidzę tego, kim jestem". Czują się bezwartościowi i mają trudności z przewidywaniem siebie w przyszłości. Straciła zainteresowanie zajęciami, które kiedyś sprawiały jej przyjemność.
Przyczyny depresji
Nie jest jasne, co powoduje depresję, ale prawdopodobnie jest to złożona choroba, na którą składa się kilka czynników związanych z dziedzicznością, biologią, wydarzeniami życiowymi, środowiskiem i stylem życia.
- Genetyka
Długoterminowe badania rodzin i bliźniąt (rozdzielonych lub nie przy urodzeniu) wykazały, że istnieje genetyczny komponent depresji, choć nie zidentyfikowano konkretnych genów, które mogłyby być w nią zaangażowane. Tak więc, historia depresji w rodzinie może być czynnikiem ryzyka.
- Biologia
Chociaż biologia mózgu jest złożona, osoby cierpiące na depresję mają deficyt lub brak równowagi pewnych neuroprzekaźników, takich jak serotonina. Te zaburzenia równowagi zakłócają komunikację między neuronami. Inne problemy, takie jak zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy, przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych), również mogą przyczynić się do depresji.
- Środowisko i nawyki związane z trybem życia
Złe nawyki związane ze stylem życia (palenie tytoniu, alkoholizm, mała aktywność fizyczna, nadmierne oglądanie telewizji) oraz warunki życia (niepewne warunki ekonomiczne, stres, izolacja społeczna) mogą mieć głęboki wpływ na stan psychiczny. Na przykład, nagromadzenie stresu w pracy może prowadzić do wypalenia zawodowego, a w końcu do depresji.
- Wydarzenia życiowe
Utrata bliskiej osoby, rozwód, choroba, utrata pracy lub inne traumatyczne przeżycia mogą wywołać depresję u osób podatnych na tę chorobę. Podobnie, nadużycia lub traumatyczne przeżycia w dzieciństwie sprawiają, że ludzie są bardziej podatni na depresję w dorosłym życiu, szczególnie dlatego, że trwale zaburzają funkcjonowanie pewnych genów związanych ze stresem.
Różne formy depresji
Zaburzenia depresyjne dzieli się na kilka jednostek: duże zaburzenia depresyjne, zaburzenia dystymiczne i nieokreślone zaburzenia depresyjne.
- Duże zaburzenie depresyjne
Charakteryzuje się jednym lub kilkoma dużymi epizodami depresji (obniżony nastrój lub utrata zainteresowań przez co najmniej dwa tygodnie w połączeniu z co najmniej czterema innymi objawami depresji).
- Zaburzenie dystymiczne (dys = dysfunkcja i tymia = nastrój)
Charakteryzuje się obniżonym nastrojem występującym przez większość czasu przez co najmniej dwa lata, połączonym z objawami depresyjnymi, które nie spełniają kryteriów dużego epizodu depresyjnego. Jest to tendencja depresyjna bez dużej depresji.
- Niespecyficzne zaburzenie depresyjne
to zaburzenie o charakterze depresyjnym, które nie spełnia kryteriów dużego zaburzenia depresyjnego lub zaburzenia dystymicznego. Może to być na przykład zaburzenie adaptacyjne z nastrojem depresyjnym lub zaburzenie adaptacyjne z nastrojem zarówno lękowym, jak i depresyjnym.
Bardzo ważne jest wczesne wykrycie pierwszego epizodu depresji, ponieważ depresja leczona u psychologa lub psychiatry może być leczona za pomocą terapii i/lub leków na e-receptę.
Rozpoznanie depresji u dorosłych może być oparte na amerykańskiej klasyfikacji chorób psychiatrycznych DSM-5: diagnoza jest stawiana, gdy występuje kombinacja co najmniej pięciu z następujących objawów, w tym obniżonego nastroju i utraty zainteresowania lub przyjemności
1. Przygnębiony nastrój
2. Wyraźny spadek zainteresowania lub przyjemności
3. Utrata lub przyrost masy ciała lub apetytu
4. Bezsenność lub hipersomnia
5. Pobudzenie lub opóźnienie psychoruchowe
6. Zmęczenie lub utrata energii
7 Poczucie bezwartościowości lub winy
8 Obniżona zdolność myślenia lub koncentracji lub niezdecydowanie
9. Nawracające myśli o śmierci i myśli samobójcze