Zapalenie wątroby jest stanem zapalnym wątroby, najczęściej spowodowanym zakażeniem wirusem, ale czasami przyczyną może być również alkoholizm, zatrucie lekami lub substancją chemiczną. Objawy są bardzo zróżnicowane u poszczególnych osób i zależą od przyczyny zapalenia.
Rola wątroby
Często porównywana do fabryki chemicznej wątroba jest jednym z największych narządów wewnętrznych. U dorosłych waży od 1 kg do 1,5 kg. Znajduje się on tuż pod klatką piersiową po prawej stronie ciała. Wątroba przetwarza i magazynuje (część) składników odżywczych z jelit. Substancje te mogą być następnie wykorzystane przez organizm, gdy ich potrzebuje. Wątroba pomaga również w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. Przez wątrobę przechodzą również substancje toksyczne, które zostały spożyte. Aby zapobiec ich szkodliwości, wątroba rozkłada je, a następnie oddaje do jelita za pośrednictwem żółci, lub zwraca je do krwiobiegu, gdzie są filtrowane przez nerki i eliminowane z moczem
Większość hepatitisów ustępuje samoistnie, nie pozostawiając żadnych następstw. Czasami choroba utrzymuje się przez kilka miesięcy. Jeśli trwa dłużej niż 6 miesięcy, uważa się ją za przewlekłą.
Zapalenie wątroby dzieli się na 2 główne kategorie:
- Wirusowe zapalenie wątroby, spowodowane zakażeniem wirusem. W krajach rozwiniętych wirusy zapalenia wątroby typu A, B i C powodują około 90% przypadków ostrego zapalenia wątroby. Wirusy zapalenia wątroby typu D, E i G również wywołują zapalenie wątroby.
- Niewirusowe zapalenie wątroby, wywołane głównie przez spożycie produktów toksycznych dla wątroby (alkohol, toksyczne chemikalia itp.). Niewirusowe zapalenie wątroby może być również skutkiem chorób wątroby, takich jak stłuszczenie wątroby lub autoimmunologiczne zapalenie wątroby.
Typowe objawy ostrego zapalenia wątroby
- gorączka lub pocenie się pod koniec dnia
- utrata apetytu i utrata wagi
- nudności
- dyskomfort w jamie brzusznej (szczególnie po prawej stronie)
- żółtaczka (zażółcenie skóry i rogówki)
- ciemny (herbaciany) mocz.
Do niebezpiecznych symptomów choroby należą:
- czerwone plamy na skórze, oznaki krwawienia i krwotoki z nosa
- dezorientacja umysłowa, czasami prowadząca do śpiączki
- w marskości wątroby występuje obrzęk brzucha i nóg (spowodowany zatrzymaniem wody w organizmie), dezorientacja, łatwe krwawienie i utrata masy mięśniowej.
Osoby narażone na zachorowanie
- Pracownicy służby zdrowia są bardziej narażeni na ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B i C niż inne osoby, ponieważ często mają do czynienia z igłami, strzykawkami, ostrymi przedmiotami i produktami krwiopochodnymi, które mogły zostać skażone.
- Osoby pracujące z żywnością i płynami, które mogły zostać skażone wirusem zapalenia wątroby typu A, są w grupie wysokiego ryzyka zakażenia.
- Osoby, które otrzymały transfuzję krwi, tkanek lub organów przed 1990 r. mogły zostać zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C. Obecnie stosuje się testy wykrywające wirusa w produktach krwiopochodnych, co zmniejsza ryzyko zarażenia się chorobą poprzez transfuzję krwi do 1 na 100 000.
- Osoby poddawane hemodializie są narażone na zwiększone ryzyko zarażenia się wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub C.
- Noworodki matek zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B lub C mogą ulec zakażeniu, ale zdarza się to rzadko.
- Osoby z chorobami wątroby (wirusowe zapalenie wątroby, marskość wątroby, stłuszczenie wątroby itp.)
- Osoby spożywające duże ilości alkoholu oraz kobiety (które wolniej niż mężczyźni metabolizują niektóre toksyny) są bardziej narażone na toksyczne zapalenie wątroby w przypadku kontaktu z toksycznymi produktami.
Czynniki ryzyka dla zapalenia wątroby
- Wirusowe zapalenie wątroby typu A. Spożycie skażonej żywności lub wody. Ryzyko dotyczy głównie osób, które podróżują, pracują lub mieszkają w pewnych społecznościach, gdzie urządzenia sanitarne są nieodpowiednie, a bezpieczne źródło wody pitnej jest niedostępne.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B i wirusowe zapalenie wątroby typu C. Czynniki ryzyka są takie same dla obu typów zapalenia wątroby. Uprawianie seksu bez zabezpieczenia z osobą zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B lub C. Ryzyko transmisji wzrasta w przypadku nosicieli wirusa HIV oraz osób z innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Wykonywanie tatuaży lub przekłuwanie skóry niewysterylizowanymi narzędziami. Poddawanie się leczeniu akupunkturą z użyciem niesterylizowanych lub źle wysterylizowanych igieł wielokrotnego użytku.
Jak się chronić przed chorobą
- Kupuj owoce morza od sprawdzonego sprzedawcy i dobrze je oczyść, jeśli planujesz spożywać je na surowo.
- Spożywaj surowe owoce morza tylko w restauracjach, w których higiena nie budzi zastrzeżeń. Nie należy jeść małży ani innych produktów morskich znalezionych nad morzem.
- Nigdy nie pij wody z kranu w czasie podróży.
- W przypadku zranienia nigdy nie należy czyścić rany wodą z kranu. Użyj środka dezynfekującego.
- Zawsze używaj prezerwatyw podczas stosunków płciowych.
- Przed dotknięciem czyjejś krwi, niezależnie od tego, czy jest zakażona, czy nie, należy założyć rękawiczki.
- Unikaj także używania cudzej maszynki do golenia lub szczoteczki do zębów.
- Jeśli robisz sobie tatuaż lub piercing, upewnij się, że personel używa odpowiednio wysterylizowanego lub jednorazowego sprzętu.
Jeśli martwisz się swoim stanem zdrowia skontaktuj się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania oraz w razie potrzeby przepisze e-receptę.