Ze względu na popularne objawy, które występują podczas ataku hiperwentylacji często jest mylony z atakiem astmy. Jak go rozpoznać? Jak reagować?
Hiperwentylacja to z fizjologicznego punktu widzenia to zbyt intensywna wymiana gazowa podczas oddychania. W spoczynku, zdrowy dorosły człowiek wykonuje 10 do 14 cykli oddechowych (wdech i wydech) na minutę, przy średniej objętości mobilizowanego powietrza wynoszącej 500 ml na jeden oddech. Mechanika ta pozwala na ładowanie krwi tlenem przy wdechu i wydalanie niezbędnej ilości dwutlenku węgla przy wydechu.
Gazy oddechowe we krwi są więc w równowadze. Podczas ostrego ataku hiperwentylacji niektóre osoby mogą osiągnąć 25 cykli oddechowych na minutę w spoczynku, z objętością powietrza wdychanego i wydychanego większą niż jeden litr. Po tym następuje nagły i masywny spadek poziomu CO2 we krwi, który wywoła skurcz naczyń tętniczych oraz nadpobudliwość neuronów i mięśni.
Czy hiperwentylacja to poważna sprawa?
Ataki hiperwentylacji, choć intensywne, nie są niebezpieczne i nie uszkadzają narządów. Ryzyko polega jednak na tym, że gdy się one powtarzają, stają się chroniczne. Szacuje się, że 6-10% osób dorosłych cierpi na zespół przewlekłej hiperwentylacji.
Jakie są objawy hiperwentylacji?
Objawy są mniej lub bardziej nasilone. Pojawiają się nagle i mogą być wielorakie:
Objawy ze strony układu oddechowego:
- Duszność
- Uczucie braku powietrza i ciasnoty w klatce piersiowej
- Częste wzdychanie i/lub ziewanie
Objawy neurologiczne:
- Mrowienie w palcach
- Bóle głowy
- Zawroty głowy
- Zaburzenia widzenia
Objawy mięśniowe :
- Skurcze
- Ból
Objawy trawienne :
- Wzdęcia
- Nudności
Objawy sercowo-naczyniowe :
- Palpitacje
- Ból w klatce piersiowej
Hiperwentylacja czy atak astmy: jak odróżnić?
Atakowi astmy zwykle towarzyszy świszczący oddech i kaszel, które nie występują w ataku hiperwentylacji. Co więcej, jej objawy są tylko oddechowe. Napady nocne są częste w astmie, ale bardzo rzadkie w hiperwentylacji.
Jak należy reagować w przypadku napadu hiperwentylacji?
- Przede wszystkim zaleca się zablokowanie głębokich oddechów: wejście w bezdech na czas do 6 sekund może pomóc.
- Następnie postaraj się zmniejszyć tempo oddychania: wdech i wydech przez nos, a nie przez usta, mobilizując przeponę. Używając stopera, dąż do osiągnięcia cyklu nie dłuższego niż 14 cykli/min, przyjmując ten sam czas trwania wdechu i wydechu.
- Celem, w czasie kryzysu, jest osiągnięcie 7 pełnych cykli/min, aby podnieść poziom CO2 we krwi. Utrzymuj ten rytm przez 10 minut, a następnie powróć do naturalnej częstotliwości wentylacji wynoszącej od 10 do 14 cykli/min.
Hiperwentylacja może być objawem nerwicy. Jeśli obawiasz się o swój stan zdrowia skonsultuj się z lekarzem rodzinnym bądź psychologiem.